أَنَّ عَلِىَّ بْنَ أَبى طالِبٍ أَخى وَ وَصِیّى وَ خَلیفَتى وَالْإِمامُ مِنْ بَعْدى
الَّذى مَحَلُّهُ مِنّى مَحَلُّ هارُونَ مِنْ مُوسى
جایگاه او نسبت به من به سان هارون نسبت به موسى است
1.ستایش خداى راسزاست که
در یگانگىاش بلند مرتبه و در تنهایىاش به آفریدگان نزدیک است؛ سلطنتش
پرجلال و در ارکان آفرینشاش بزرگ است. بآنکه مکان گیرد و جابه جا شود،
بر همه چیز احاطه دارد و بر تمامى آفریدگان به قدرت و برهان خود چیره
است.همواره ستوده بوده و خواهد بود و مجد و بزرگىِ او را پایانى نیست. آغاز
و انجام از او و برگشت تمامى امور به سوى اوست.
2.بارِئُ
الْمَسْمُوکاتِ وَداحِى الْمَدْحُوّاتِ وَجَبّارُالْأَرَضینَ
وَالسّماواتِ، قُدُّوسٌ سُبُّوحٌ، رَبُّ الْمَلائکَةِ وَالرُّوحِ،
مُتَفَضِّلٌ عَلى جَمیعِ مَنْ بَرَأَهُ، مُتَطَوِّلٌ عَلى جَمیعِ مَنْ
أَنْشَأَهُ یَلْحَظُ کُلَّ عَیْنٍ وَالْعُیُونُ لاتَراهُ. کَریمٌ حَلیمٌ
ذُوأَناتٍ، قَدْ وَسِعَ کُلَّ شَىْءٍ رَحْمَتُهُ وَ مَنَّ عَلَیْهِمْ
بِنِعْمَتِهِ.
2.اوست آفریننده
آسمانها و گستراننده زمینها و حکمران آنها. دور و منزه از خصایص
آفریدههاست و در منزه بودن خود نیز از تقدیس همگان برتر است. هموست
پروردگار فرشتگان و روح؛ افزونىبخش آفریدهها و نعمت ده ایجاد شدههاست.
به یک نیم نگاه دیدهها را ببیند و دیدهها هرگز او را نبینند. کریم و
بردبار و شکیباست. رحمتاش جهانشمول است و عطایش منّتگذار.
3.لا یَعْجَلُ
بِانْتِقامِهِ، وَلایُبادِرُ إِلَیْهِمْ بِمَا اسْتَحَقُّوا مِنْ عَذابِهِ.
قَدْفَهِمَ السَّرائِرَ وَ عَلِمَ الضَّمائِرَ، وَلَمْ تَخْفَ عَلَیْهِ
اَلْمَکْنوناتُ ولا اشْتَبَهَتْ عَلَیْهِ الْخَفِیّاتُ.
3.در انتقام بىشتاب و
در کیفر سزاواران عذاب صبور و شکیباست؛ بر نهانها آگاه و بر درونها دانا،
پوشیدهها بر او آشکار و پنهانها بر او روشن است.
4.لَهُ
الْإِحاطَةُ بِکُلِّ شَىْءٍ، والغَلَبَةُ على کُلِّ شَىءٍ والقُوَّةُ فى
کُلِّ شَئٍ والقُدْرَةُ عَلى کُلِّ شَئٍ وَلَیْسَ مِثْلَهُ شَىْءٌ. وَ
هُوَ مُنْشِئُ الشَّىْءِ حینَ لاشَىْءَ دائمٌ حَىٌّ وَقائمٌ بِالْقِسْطِ،
لاإِلاهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزیزُالْحَکیمُ.
4.اوراست فراگیرى و
چیرگى بر هر هستى. نیروى آفریدگان از او و توانایى بر هر پدیده ویژه اوست.
او را همانندى نیست و هموست ایجادگر هر موجود در تاریکستان لاشَىء،
جاودانه و زنده و عدلگستر؛ جز او خداوندى نباشد و اوست ارجمند و حکیم.
5.
جَلَّ عَنْ أَنْ تُدْرِکَهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ یُدْرِکُ الْأَبْصارَ وَ
هُوَاللَّطیفُ الْخَبیرُ. لایَلْحَقُ أَحَدٌ وَصْفَهُ مِنْ مُعایَنَةٍ،
وَلایَجِدُ أَحَدٌ کَیْفَ هُوَمِنْ سِرٍّ وَ عَلانِیَةٍ إِلاّ بِمادَلَّ
عَزَّوَجَلَّ عَلى نَفْسِهِ.
5.دیده ها را بر او
راهى نیست و اوست دریابنده دیده ها. بر پنهانىها آگاه و بر کارها
داناست. کسى از دیدن به وصف او نرسد و بر چگونگى او از نهان و آشکار دست
نیابد مگر او - عزّوجلّ - خود، راه نماید و بشناساند.
6.وَأَشْهَدُ
أَنَّهُ اَللَّهُ ألَّذى مَلَأَ الدَّهْرَ قُدْسُهُ، وَالَّذى یَغْشَى
الْأَبَدَ نُورُهُ، وَالَّذى یُنْفِذُ أَمْرَهُوَلَمْ یُولَدْ وَلَمْ
یَکُنْ لَهُ کُفْواً أَحَدٌ. إلاهٌ واحِدٌ وَرَبٌّ ماجِدٌ یَشاءُ فَیُمْضی،
وَیُریدُ فَیَقْضی، وَیَعْلَمُ فَیُحْصی، وَیُمیتُ وَیُحْیی، وَیُفْقِرُ
وَیُغْنی، وَیُضْحِکُ وَیُبْکی، (وَیُدْنی وَ یُقْصی) وَیَمْنَعُ وَ
یُعْطى، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ
عَلى کُلِّ شَىْءٍ قَدیرٌ.
6.گواهى مىدهم که او
«اللّه» است؛ همو که تنزّهش سراسر روزگاران را فراگیر و نورش ابدیت را شامل
است. بىمشاور، فرمانش را اجرا، بىشریک تقدیرش را امضا و بىیاور
ساماندهى فرماید. صورت آفرینش او را الگویى نبوده و آفریدگان را بدون یاور
و رنج و چارهجویى، هستى بخشیده است. جهان با ایجاد او موجود و با آفرینش
او پدیدار شده است. پس اوست «اللّه» که معبودى به جز او نیست؛ همو که صُنعش
استوار است و ساختمان آفرینشش زیبا. دادگرى است که ستم روا نمىدارد و
کریمى که کارهابه او بازمىگردد. و گواهى مىدهم که او «اللّه» است که
آفریدگان در برابر بزرگىاش فروتن و در مقابل عزتش رام و به توانایىاش
تسلیم و به هیبت و بزرگىاش فروتناند. پادشاه هستىها و چرخاننده سپهرها و
رامکننده آفتاب و ماه که هریک تا اَجَل معین جریان یابند. او پردهى شب
را به روز و پردهى روز را - که شتابان در پى شب است به شب پیچد. اوست
شکنندهى هر ستمگر سرکش و نابودکنندهى هر شیطان راندهشده. نه او را
ناسازى باشد و نه برایش انباز و مانندى. یکتا و بىنیاز، نه زاده و نه
زاییدهشده، او را همتایى نبوده، خداوند یگانه و پروردگار بزرگوار است.
بخواهد و به انجام رساند. اراده کند و حکم نماید. بداند و بشمارد. بمیراند و
زنده کند. نیازمند و بىنیاز گرداند. بخنداند و بگریاند. نزدیک آورد و دور
برد. بازدارد و عطا کند. اوراست پادشاهى و ستایش. به دست تواناى اوست تمام
نیکى. و هموست بر هر چیز توانا.
7.یُولِجُ
الَّلیْلَ فِى النَّهارِ وَیُولِجُ النَّهارَ فىِ الَّلیْلِ، لاإِلاهَ
إِلاّهُوَالْعَزیزُ الْغَفّارُ. مُسْتَجیبُ الدُّعاءِ وَمُجْزِلُ
الْعَطاءِ، مُحْصِى الْأَنْفاسِ وَ رَبُّ الْجِنَّةِ وَالنّاسِ، الَّذى
لایُشْکِلُ عَلَیْهِ شَىْءٌ، وَ لایُضجِرُهُ صُراخُ الْمُسْتَصْرِخینَ
وَلایُبْرِمُهُ إِلْحاحُ الْمُلِحّینَ.
7.شب را در روز و روز را
در شب فرو برد. معبودى جز او نیست؛ گرانمایه و آمرزنده؛ اجابتکنندهى
دعا و افزایندهى عطا، بر شمارندهى نَفَسها؛ پروردگار پرى و انسان. چیزى
بر او مشکل ننماید، فریادِ فریادکنندگان او را آزرده نکند و اصرارِ
اصرارکنندگان او را به ستوه نیاورد.
8.اَلْعاصِمُ
لِلصّالِحینَ، وَالْمُوَفِّقُ لِلْمُفْلِحینَ، وَ مَوْلَى الْمُؤْمِنینَ
وَرَبُّ الْعالَمینَ. الَّذِى اسْتَحَقَّ مِنْ کُلِّ مَنْ خَلَقَ أَنْ
یَشْکُرَهُ وَیَحْمَدَهُ (عَلى کُلِّ حالٍ).
8.نیکوکاران را
نگاهدار، رستگاران را یار، مؤمنان را صاحب اختیار و جهانیان را پروردگار
است؛ آن که در همه احوال سزاوار سپاس و ستایش آفریدگان است.
9.أَحْمَدُهُ
کَثیراً وَأَشْکُرُهُ دائماً عَلَى السَّرّاءِ والضَّرّاءِ وَالشِّدَّةِ
وَالرَّخاءِ، وَأُومِنُ بِهِ و بِمَلائکَتِهِ وکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ.
أَسْمَعُ لاَِمْرِهِ وَاُطیعُ وَأُبادِرُ إِلى کُلِّ مایَرْضاهُ
وَأَسْتَسْلِمُ لِماقَضاهُ، رَغْبَةً فى طاعَتِهِ وَ خَوْفاً مِنْ
عُقُوبَتِهِ، لاَِنَّهُ اللَّهُ الَّذى لایُؤْمَنُ مَکْرُهُ وَلایُخافُ
جَورُهُ.
9.او را ستایش فراوان و
سپاس جاودانه مىگویم برشادى و رنج و بر آسایش و سختى و به او و فرشتگان و
نبشتهها و فرستادههایش ایمان داشته، فرمان او را گردن مىگذارم و اطاعت
مىکنم و به سوى خشنودى او مىشتابم و به حکم او تسلیمم؛ چرا که به
فرمانبرى او شایق و از کیفر او ترسانم. زیرا او خدایى است که کسى از مکرش
در امان نبوده و از بىعدالتیش ترسان نباشد (زیرا او را ستمى نیست).
10.
وَأُقِرُّلَهُ عَلى نَفْسى بِالْعُبُودِیَّةِ وَ أَشْهَدُ لَهُ
بِالرُّبُوبِیَّةِ، وَأُؤَدّى ما أَوْحى بِهِ إِلَىَّ حَذَراً مِنْ أَنْ لا
أَفْعَلَ فَتَحِلَّ بى مِنْهُ قارِعَةٌ لایَدْفَعُها عَنّى أَحَدٌ وَإِنْ
عَظُمَتْ حیلَتُهُ وَصَفَتْ خُلَّتُهُ - لاإِلاهَ إِلاَّهُوَ - لاَِنَّهُ
قَدْأَعْلَمَنى أَنِّى إِنْ لَمْ أُبَلِّغْ ما أَنْزَلَ إِلَىَّ (فى حَقِّ
عَلِىٍّ) فَما بَلَّغْتُ رِسالَتَهُ، وَقَدْ ضَمِنَ لى تَبارَکَ وَتَعالَى
الْعِصْمَةَ (مِنَ النّاسِ) وَ هُوَاللَّهُ الْکافِى الْکَریمُ.
10. و اکنون به عبودیت خویش و پروردگارى او گواهى مىدهم. و وظیفه خود را در آن چه وحى شده انجام مىدهم مباد که از سوى او عذابى فرود آید که کسى یاراى دورساختن آن از من نباشد هر چند توانش بسیار و دوستىاش (با من) خالص باشد - معبودى جز او نیست - چرا که اعلام فرموده که اگر آنچه (دربارهى على) نازل کرده به مردم نرسانم، وظیفهى رسالتش را انجام ندادهام. و خداوند تبارک و تعالى امنیت از [آزار] مردم را برایم تضمین کرده و البته که او بسنده و بخشنده است.
11.
فَأَوْحى إِلَىَّ: (بِسْمِاللَّهِ الرَّحْمانِ الرَّحیمِ، یا
أَیُهَاالرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ ــ فى
عَلِىٍّ یَعْنى فِى الْخِلاَفَةِ لِعَلِىِّ بْنِ أَبى طالِبٍ ــ وَإِنْ
لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَاللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ
النّاسِ).
11. پس آنگاه
خداوند چنین وحىام فرستاد: «به نام خداوند همه مهرِ مهرورز. اى فرستادهى
ما! آنچه از سوى پروردگارت دربارهى على و خلافت او بر تو فرود آمده بر
مردم ابلاغ کن، وگرنهرسالت خداوندى را به انجام نرساندهاى و او تو را از
آسیب مردمان نگاه مىدارد.»
12.
مَعاشِرَالنّاسِ، ما قَصَّرْتُ فى تَبْلیغِ ما أَنْزَلَ اللَّهُ تَعالى
إِلَىَّ، وَ أَنَا أُبَیِّنُ لَکُمْ سَبَبَ هذِهِ الْآیَةِ: إِنَّ
جَبْرئیلَ هَبَطَ إِلَىَّ مِراراً ثَلاثاً یَأْمُرُنى عَنِ السَّلامِ رَبّى
- وَ هُوالسَّلامُ - أَنْ أَقُومَ فى هذَا الْمَشْهَدِ فَأُعْلِمَ کُلَّ
أَبْیَضَ وَأَسْوَدَ: أَنَّ عَلِىَّ بْنَ أَبى طالِبٍ أَخى وَ وَصِیّى وَ
خَلیفَتى (عَلى أُمَّتى) وَالْإِمامُ مِنْ بَعْدى، الَّذى مَحَلُّهُ مِنّى
مَحَلُّ هارُونَ مِنْ مُوسى إِلاَّ أَنَّهُ لانَبِىَّ بَعْدى وَهُوَ
وَلِیُّکُمْ بَعْدَاللَّهِ وَ رَسُولِهِ،
12. هان مردمان! آنچه
بر من فرود آمده در تبلیغ آن کوتاهى نکردهام و حال برایتان سبب نزول آیه
را بیان مىکنم: همانا جبرئیل سه مرتبه بر من فرود آمد از سوى سلام،
پروردگارم - که تنها او سلام است - فرمانى آورد که در این مکان بهپا خیزم و
به هر سفید و سیاهى اعلام کنم که علىّبن ابىطالب برادر، وصى و جانشین من
در میان امت و امام پس از من بوده.جایگاه او نسبت به من بهسان هارون نسبت
به موسى است، لیکن پیامبرى پس از من نخواهد بود او (على) صاحب اختیارتان
پس از خدا و رسول است.
13. وَقَدْ أَنْزَلَ
اللَّهُ تَبارَکَ وَ تَعالى عَلَىَّ بِذالِکَ آیَةً مِنْ کِتابِهِ (هِىَ):
(إِنَّما وَلِیُّکُمُاللّهُ وَ رَسُولُهُ وَالَّذینَ آمَنُواالَّذینَ
یُقیمُونَ الصَّلاةَ و وَیُؤْتونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ)، وَ
عَلِىُّ بْنُ أَبى طالِبٍ الَّذى أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَىالزَّکاةَ
وَهُوَ راکِعٌ یُریدُاللَّهَ عَزَّوَجَلَّ فى کُلِّ حالٍ.
13. و پروردگارم آیهاى بر من نازل فرموده که: «همانا ولى، صاحب اختیار و سرپرست شما، خدا و پیامبر او و ایمانیانى هستند که نماز بهپا مىدارند و در حال رکوع زکات مىپردازند.» و هر آینه علىّبن ابىطالب نماز بهپا داشته و در رکوع زکات پرداخته و پیوسته خداخواه است.
14. وَسَأَلْتُ
جَبْرَئیلَ أَنْ یَسْتَعْفِىَ لِىَ (السَّلامَ) عَنْ تَبْلیغِ ذالِکَ
إِلیْکُمْ - أَیُّهَاالنّاسُ - لِعِلْمى بِقِلَّةِ الْمُتَّقینَ وَکَثْرَةِ
الْمُنافِقینَ وَإِدغالِ اللّائمینَ وَ حِیَلِ الْمُسْتَهْزِئینَ
بِالْإِسْلامِ، الَّذینَ وَصَفَهُمُاللَّهُ فى کِتابِهِ بِأَنَّهُمْ
یَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِمْ مالَیْسَ فى قُلوبِهِمْ، وَیَحْسَبُونَهُ
هَیِّناً وَ هُوَ عِنْدَاللَّهِ عَظیمٌ.
14. و من از جبرئیل
درخواستم که از خداوند سلام اجازه کند و مرا از این مأموریت معاف فرماید.
زیرا کمى پرهیزگاران و فزونى منافقان و دسیسهى ملامتگران و مکر
مسخرهکنندگان اسلام را مىدانم؛ همانان که خداوند در کتاب خود در وصفشان
فرموده: «به زبان آن را مىگویند که در دلهایشان نیست و آن را اندک و آسان
مىشمارند حال آن که نزد خداوند بس بزرگ است.»
15.
وَکَثْرَةِ أَذاهُمْ لى غَیْرَ مَرَّةٍ حَتّى سَمَّونى أُذُناً وَ
زَعَمُوا أَنِّى کَذالِکَ لِکَثْرَةِ مُلازَمَتِهِ إِیّاىَ وَ إِقْبالى
عَلَیْهِ (وَ هَواهُ وَ قَبُولِهِ مِنِّى) حَتّى أَنْزَلَ اللَّهُ
عَزَّوَجَلَّ فى ذالِکَ (وَ مِنْهُمُ الَّذینَ یُؤْذونَ النَّبِىَّ وَ
یَقولونَ هُوَ أُذُنٌ، قُلْ أُذُنُ ـ (عَلَىالَّذینَ یَزْعُمونَ أَنَّهُ
أُذُنٌ) ـ خَیْرٍ لَکُمْ، یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ یُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنینَ)
الآیَةُ. وَلَوْشِئْتُ أَنْ أُسَمِّىَ الْقائلینَ بِذالِکَ بِأَسْمائهِمْ
لَسَمَّیْتُ وَأَنْ أُوْمِئَ إِلَیْهِمْ بِأَعْیانِهِمْ لَأَوْمَأْتُ
وَأَنْ أَدُلَّ عَلَیْهِمُ لَدَلَلْتُ، وَلکِنِّى وَاللَّهِ فى أُمورِهمْ
قَدْ تَکَرَّمْتُ.
15. و نیز از آن روى که
منافقان بارها مرا آزار رسانیده تا بدانجا که مرا اُذُن [سخن شنو و
زودباور] نامیدهاند، به خاطر همراهى افزون على با من و رویکرد من به او و
تمایل و پذیرش او از من، تا بدانجا که خداوند در این موضوع آیهاى فرو
فرستاده: «از آنانند کسانى که پیامبر خدا را مىآزارند و مىگویند: او سخن
شنو و زودباور است. بگو: آرى سخن شنو است. ـ بر علیه آنان که گمان مىکنند
او تنها سخن مىشنود ـ لیکن به خیر شماست، او (پیامبر صلى الله علیه و آله
و سلم) به خدا ایمان دارد و مؤمنان را تصدیق مىکند و راستگو مىانگارد.» و
اگر مىخواستم نام گویندگان چنین سخنى را بر زبان آورم و یا به آنان اشارت
کنم و یا مردمان را به سویشان هدایت کنم [که آنان را شناسایى کنند]
مىتوانستم، لیکن سوگند به خدا در کارشان کرامت نموده لب فروبستم.
16.
وَکُلُّ ذالِکَ لایَرْضَى اللَّهُ مِنّى إِلاّ أَنْ أُبَلِّغَ ما أَنْزَلَ
اللَّهُ إِلَىَّ (فى حَقِّ عَلِىٍّ)، ثُمَّ تلا: (یا أَیُّهَاالرَّسُولُ
بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ - فى حَقِّ عَلِىٍّ - وَ انْ
لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَاللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ
النّاسِ).
16. با این حال خداوند از من خشنود نخواهد گشت مگر اینکه آن چه در حق على فروفرستاده به گوش شما برسانم. سپس پیامبر صلّى اللّه علیه و آله چنین خواند: «اى پیامبر ما! آنچه از سوى پروردگارت بر تو نازل شده - در حق على - ابلاغ کن وگرنه کار رسالتش را انجام ندادهاى. و البته خداوند تو را از آسیب مردمان نگاه مىدارد.»
