کتاب کابالا و پایان تاریخش نوشته مرتضی رضوی
.jpg)
درباره کابالا مطالب و مقالات بسیاری نوشته اند، برخی از آن ها در حد تحقیق علمی و برخی دیگر در سطح گزارشات و نوشته های ژورنالیستی است که همگی مفید و از نیازمندی های امروز هستند که چند ماهی نیز من را به خود مشغول کردند. با بررسی موضوع، احساس کردم یک خلائی در کارشان هست؛ تا جائی که من بررسی کردم (و به گمانم بررسی کاملی است) مشخص است که بخشی از موضوع ناگفته مانده و کسی از آن بحث نکرده است، بخشی که بسیار ضروری و از پایه های اصلی ترین پایه کابالیسم است و آن عبارت است از:
کابالا به هر صورت پای در معنویت دارد و سروکارش با دین و ادیان است و خود یک دین است در مقابل ادیان. و چون تاریخ ادیان در ماهیتِ «تاریخ تحلیلی» از علوم مرسوم و آکادامیک نیست و در این باره هر چه هست «تاریخ توصیفی» است لذا نوشته ها و مقالات دربارة کابالا (با این که از آن ها استفادة وافر برده ام و از همة شان تشکر می کنم) از این بخش مهم و اساسی ای که باید در نظر می گرفتند، باز مانده اند.
این بخش را باید کسی بررسی و تدوین می کرد که دربارة ادیان بویژه در «تاریخ تحلیلی» ادیان متخصص باشد؛ متاسفانه این قبیل اشخاص تا کنون در این باره سکوت کرده اند. صریح و بی تعارف بگویم: این کار تنها از متخصصین دین شناسی شیعه بر می آید. زیرا دین شناسان مسیحی، یهودی، هندو، بودائی و… خود دچار کابالیسم هستند هر کدام به نسبتی. هوشمندان و محققان شیعه نیز در این موضوع دو گروه هستند:
1- گروهی که در این (باصطلاح) قرن21 هنوز بر طبل قرن های گذشته پیش می کوبند؛ اینان معمولاً افراد با توان و مستعد هستند لیکن با کمال تاسف به طور ندانسته در خدمت کابالیسم هستند و تاسف انگیزتر این که در مسیر کابالیسم نیز در عمق مغاک ارتجاع مانده و حتی از جریان تکامل کابالیسم نیز باز مانده اند.
2- گروهی که در مسیر درست دین و مکتب قرآن و اهل بیت(ع) قرار دارند اما معمولاً دربارة مسائل و پدیده های روز، سکوت می کنند و پس از گذشت زمان، برگشته و به آن می نگرند و زبان باز می کنند در حالی که خیلی دیر شده است و این تقریباً رویه همیشگی اینان در تاریخ است.
اینان به هر پدیدة اجتماعی، علمی و فرهنگی، همیشه با دید احتیاط می نگرند تا مسئله به طور همه جانبه بر همگان حتی برای عوام روشن نشود، دربارة آن از هر نوع ابراز نظر خودداری می کنند که مبادا چیزی بنویسند یا بگویند، فردا نقص سخن شان آشکار شود، یا به آخرت شان و یا به دنیای شان ضرر برساند.
اما آخرت: اگر نیت مان سالم باشد، هیچ مباحثه ای و هیچ کار علمی ای به آخرت مان ضرر نمی زند حتی اگر اشتباه نیز کرده باشیم و اساساً قرار نیست که اشتباه نکنیم و این همه اختلافات فتوائی در فقه که «دین عملی» مان است گواه عینی این حقیقت و واقعیت است. درست است در مسائل خارج از فقه خطر سقوط به «بدعت»، بیش از عرصة فقه است و باید از این جهت به شدت احتیاط کرد. اما نباید این احتیاط طوری باشد که خود زمینه ساز بدعت های دیگر باشد و پس از آن که بدعت جان گرفت و به اصلی از اعتقاد جامعه تبدیل شد تازه برای مقابله با آن اقدام کنیم؛ همان سرگذشتی که دربارة «داروینیسم» گذشت. و امروز با برافتادن پرده از راز کابالیسم معلوم شده که فقط برنامه ای از ناحیه ابلیس بوده نه یک فرضیه علمی.
البته روی سخن در این میان با فرهیختگان دین شناس است و الا دیگران اگر داروینیسم را نیز نپذیرفته باشند به فیکسیسم تورات معتقد هستند که آن نیز برنامة پیشین ابلیس برای دوران پیشین تاریخ، بود.
اینک بر اساس ضرورت فوق، خواستم این خلاء در موضوع کابالا را (به قدر توان) پر کرده باشم، همان طور که امروز هر بحث و هر نوشته دربارة کابالا در اوایل کار است بحث من نیز اولین کار است و باید با اهتمام دیگران راه تکامل خود را بپیماید.
کسی نمی داند شاید این هیاهو به محور کابالا یک شور و هیجان موقت و پدیده ای زود گذر باشد و زمانی احتیاط کاران از این که کاری در این باره نکرده اند خرسند شوند. اما به گمانم به هر صورت و هر گز نباید به عدم انجام کاری خرسند شد که برای برهه ای و حتی برای مدت کوتاهی انجام آن ضرورت داشته باشد. وانگهی خاموشی این هیجان و فروکش کردن آن، به یکی از دو صورت خواهد بود: یا به نفع حقیقت و یا به ضرر آن. و کسی نمی داند کدامین صورت خواهد بود. پس این جا، جای ضروری ترین احتیاط است که دستکم به عنوان احتیاط باید زمان را از دست نداد.
نگرش احتیاط آمیز دیگر: کابالا آئین، جریان و راه و رسم ابلیس است، برخی ها به حق با دیدة احتیاط به آن می نگرند که: نکند همین هیاهو به محور کابالا نیز آخرین برنامه از برنامه های خود ابلیس باشد؟ و مطابق مثال بالا همان طور که زمانی با نفوذ بر ادیان، امت ها را دربارة خلقت آدم به فیکسیسم دچار کرد و پس از زمانی دچار ترانسفورمیسم کرد و امروز می بینیم هر دو نادرست است، این بار نیز برنامۀ نادرست دیگری به راه انداخته که ظاهراً بر علیه خودش و باطناً برای اغوای بشر باشد-؟
یا زمانی دانشمندان را ملعبة دست خود کرده و آنان را وادار نمود که وجود هر موجود غیبی را انکار کنند حتی وجود خودش را، به حدی که اگر کسی به وجود ابلیس یا جن معتقد می شد به خرافه گرائی متهم می گشت، این بار نیز همة آنان را به وجود ابلیس، جن و… معتقد کرده است. امان از دست ابلیس رجیم که دانشمندان فخور را این گونه بازیچه کرده و هر چه بر سر بشر آورده به وسیله این گروه از خود راضی، آورده است.
می گویند: چون آخر الزمان است، ابلیس می خواهد با فراز کردن کابالا، از طرفی «منجی سازی» کند و از طرف دیگر «دجال سازی» کند و باز بر سر بشریت کلاه بگذارد.
براستی این نگرش احتیاط آمیز، عاقلانه و خرد ورزانه است. پس وظیفه چیست؟ آیا مکلّف به سکوت هستیم یا به کار؟-؟ بسته به توان مان و مراعات شروطی است. اگر این توان را نداریم و نیز توان رعایت شرایط را نداریم، سکوت بهتر است.
.jpg)
دانلود کتاب کابالا و پایان تاریخش
برای شرح این بخش (که مبتنی بر «تاریخ تحلیلی» ادیان است در مسئلۀ کابالا) باید چهار چوب و شرایطی رعایت شود:
1- تاریخ ادیان، از رسوباتی که تاریخ کابالیسم- همین تاریخ که ماهیتاً کابالیسم است- ایجاد کرده، بیرون کشیده شود و حتی الامکان تاریخ ادیان، تاریخ نبوت ها و تاریخ پیامبران، صورت واضحی پیدا کند.
2- چون این کار یک کار دینی و همان طور که گفته شد از موضع بینش مکتب قرآن و اهل بیت(ع) است، باید از مسلّمات مکتب شیعه خارج نشود و به اصول ضعیف یا قابل تشکیک تکیه نشود.
3- و چون چنین کاری به وضوح بیشتری در اثبات مباحث و مسائل نیاز دارد، باید به آن مسلّمات شیعی تکیه شود که مورد تأیید برادران سنّی نیز باشد. یعنی کسی نتواند در آن ها ایجاد ریب و تردید کند.
4- و به همین دلیل باید بیشتر به نص قرآن و دستکم به موارد اجماعی از تفسیر، تمسک شود.
5- در جنبة تاریخی مسئله نیز باید به اصول مسلّم تاریخی، یا اثبات شده با دلیل روشن، تکیه شود.
6- روند کار باید طوری باشد که اگر چیزی به نام کابالا از آن حذف شود، باز یک کار علمی و دینی درست، باشد و رابطه یا عدم رابطة آن با کابالا، فرقی در علمیت و صحت آن نداشته باشد.
و همین شرط و نکتة اخیر است که آن احتیاط لازم را فراهم می کند، گرچه دست نویسنده را تا حدودی بسته و محدود می کند.
منبع: سایت بینش نو
